Tay lái xe (steering wheel) bị rung khiến cho người lái không cảm thấy thoải mái, đồng thời đem lại cảm giác lo âu vì không biết xe của mình đang bị hư hỏng như thế nào. Bài viết này không nhằm mục đích cung cấp khả năng tự sửa chữa, nhưng chỉ với mong muốn giúp cho bạn đọc hiểu biết hơn về những gì đang xảy ra với chiếc xe của mình để có thể tìm ra phương cách giải quyết tốt nhất. Nội dung của những gì trình bày dưới đây chỉ chú trọng đến các xe du lịch nhỏ có hai bánh xe trước chủ động.
- Tay lái rung thường xuyên.
- Vỏ xe quá cũ:
Khi vỏ xe quá cũ, biến dạng hay cán phải một vật gì đó sẽ khiến cho tay lái rung lên sau mỗi vòng quay của nó. Cần thay mới các vỏ xe trong trường hợp này.- Áp suất các vỏ xe quá cao hay không đều.
Không nên bơm vỏ xe quá cứng để có thể duy trì một độ đàn hồi cần thiết, có tác dụng giảm chấn. Thông thường chỉ nên được bơm và duy trì với áp suất khoảng 35 psi (Pound per Square Inche). Bạn có thể mua dụng cụ kiểm soát áp suất (tire pressure gage) đơn giản để sử dụng khi cần thiết với giá chỉ vào khoảng 2 dollars.
- Các bánh xe không cân bằng:
Trọng lượng phân bố trên chu vi vỏ xe thường không đồng đều do lỗi chế tạo. Khi quay với tốc độ cao, sự phân bố trọng lương không đều đó tạo ra các lực phụ khiến cho tay lái bị rung. Để khử đi các lực phụ đó, người ta thường phải gắn thêm một vài niêm chì nhỏ có trọng lượng khác nhau trên niền xe khi kiểm tra tải trọng động của bánh xe trên một máy quay chuyên dùng. Tuy nhiên trong quá trình sử dụng, các niêm chì này có thể rơi ra vì một lý do nào đó. Sự cân bằng của bánh xe cũng có thể bị sai đi do vỏ xe mòn không đều sau một thời gian sử dụng. Thay đổi vị trí và trọng lượng của các niêm chì trên các mâm bánh xe (tire balance) sẽ đem lại sự cân bằng cần thiết và chi phí cho công việc này chỉ tốn từ 10 đến 20 dollars.- Các vỏ xe mòn không đều:
Niêm chì (wheel weight)
Thiết bị dùng cân bằng bánh xe.
Tải trọng động khi xe di chuyển trên mặt đường thường phân phối không đều trên các bánh xe. Do đó sau một thời gian sử dụng các vỏ xe có dấu hiệu mòn không đều nhau, vì thế cần phải thay đổi vị trí của các bánh xe (tire rotation) hay thay mới. Phương pháp phổ biến nhất là thay đổi vị trí của hai bánh xe trước và sau ở cùng một phía (hình 3). Chi phí cho công việc này chỉ vào khoảng từ 10 đến 20 dollars.
- Các ốc giữ bánh xe (wheel lug nuts) bị lỏng.
Bánh xe bị đảo khi quay tròn tạo nên những lực phụ khiến cho tay lái bị rung. Cách giải quyết đơn giản là siết chặt lại những ốc này.- Các khớp của trục nối hộp số và bánh xe (CV joint) hay các khớp nối khác của cơ cấu lái mòn.
Va đập giữa các bộ phận bị mòn của các khớp nối truyền đến tay lái khi xe chuyển động. Một cách đơn giản để thử xem trục nối nào bị hỏng là thử quẹo xe gắt về một bên khi xe đang chuyển động với tốc độ thấp. Có tiếng khua phát ra khi quẹo trái là CV joint bên trái bị hỏng và ngược lại.
Chi phí thay thế mỗi trục nối loại được phục hồi (refurbished) vào khoảng 120 dollars.- Độ thẳng của các bánh xe sai lệch.
Độ thẳng của các bánh xe có thể sai lệch quá mức cho phép khi bánh xe đi qua các ‘ổ gà’ lớn trên mặt đường hay khi bánh xe va mạnh vào lề đường. Sự sai lệch này làm xuất hiện những phản lực không mong muốn từ mặt đường và khiến cho vỏ xe thường bị mòn hẳn về một phía. Nếu độ mòn không đều của vỏ xe ít và khó nhận biết, có thể thử bằng cách không giữ tay lái khi xe đang chạy thẳng trên một đoạn đường ngắn với tốc độ thấp. Nếu tay lái tự động quẹo sang một phía là độ thẳng của bánh xe đã bị sai lệch quá trị số cho phép. Cần thay vỏ xe mới nếu cần thiết và điều chỉnh lại độ thẳng của các bánh xe (wheel alignment). Chi phí cho công việc điều chỉnh này tốn vào khoảng từ 50 đến70 dollars.
Vỏ xe mòn một bên.
Điều chỉnh độ thẳng của bánh xe.
- Tay lái rung khi đạp thắng.
- Dĩa thắng (brake rotors) không phẳng.
Dĩa thắng nằm cùng trên mâm nối bánh xe (quay theo bánh xe), khi đạp thắng các má thắng (brake pads) ở hai bên dĩa thắng dịch chuyển vào phía trong để giữ chặt dĩa thắng lại. Nếu hai má thắng không cùng lúc tiếp xúc với dĩa thắng, tạo nên lực thắng không đối xứng và có thể khiến cho dĩa thắng bị vênh.Khi dĩa thắng bị mòn không đều, cong vênh (warped) hay dợn sóng, tạo nên những lực ma sát không đều giữa má thắng và dĩa thắng khiến cho tay lái bị rung. Trong trường hợp này các dĩa thắng cần phải được tiện phẳng lại (turning) và chi phí cho việc làm này cho cả hai bánh xe trước chỉ vào khoảng 60 dollars, nếu chúng vẫn còn đủ độ dày cho phép.
