triduong010201
Tài xế O-H
Đặc điểm của kim loại đó là bị giản nở khi có nhiệt độ cao. Xúp pắp hay còn gọi là Valve, nó sẽ đóng mở liên tục để nạp không khí và nhiên liệu vào buồng đốt và xã khí thải. Tuy nhiên, một điều mà ít người để ý nên nhưng nó lại ảnh hưởng trực tiếp đến công suất của động cơ chính là khe hở của xúp pắp. Vì khe hở của xúp pắp luôn tiếp xúc trực tiếp với nhiệt độ cao khi động cơ hoạt động, nên sau một thời gian dài sử dụng xe, khe hở của xúp pắp rất có thể bị '' nở ra '' nhiều hơn so với kích thước ban đầu. Vì vậy khe hở xúp pắp cũng được nằm trong danh sách các mục cần bảo dưỡng.
Trị số khe hở của xúp pắp sẽ do cách bố trí, vật liệu làm nên và phương pháp làm mát của động cơ quyết định. Thông thường cơ cấu OHC sẽ có khe hở xúp pắp nhỏ hơn OHV. Người ta sẽ tiến hành điều chỉnh xúp pắp khi các xúp pắp nạp và xã của một xy lanh đóng hoàn toàn. Thông thường, người ta sẽ tiến hành điều chỉnh khi pis ton của một xylanh ở điểm chết trên hoặc lên cận ĐCT ở cuối kỳ nén.
Những yêu cầu cần thiết khi điều chỉnh khe hở xúp pắp
4 yêu cầu tất yếu để có thể kiểm tra khe hở xúp pắp đó là:
+ Cần nắm được chiều quay của động cơ
+Biết cách xác định các điểm chết trên, điểm chết dưới
+ Xác định được đâu là xúp pắp nạp, đâu là xúp pắp xã
+ Nắm được cơ và vị trí điều chỉnh cơ cấu phân phối khí động cơ
- Đối với xúp pắp đặt, khe hở hiệu chỉnh nằm giữa con đội và đuôi của xúp pắp, nên vị trí điều chỉnh là con vít nằm trên con đội.
- Đối với cơ cấu OHV, khe hở hiệu chỉnh nằm ở giữa đuôi xúp pắp và còn mổ, vị trí của vít hiệu chỉnh là nằm ở đuôi cò mổ.
- Đối với động cơ sử dụng SOHC, khe hở hiệu chỉnh thường nằm ở giữa lưng cò mổ và lưng cam hoặc nằm ở giữa lưng cao và lưng con đội. Vị trí hiệu chỉnh thường nằm trên cò mổ hoặc đuôi con đội
- Đối với động cơ sử dụng DOHC, khe hở hiệu chỉnh nằm giữa lưng cam và đuôi con đội.
Bên cạnh đó còn có những điểm lưu ý khác như: Số kỳ và thứ tự công tác của động cơ, trị số khe hở, điều chỉnh động cơ khi nó đang nóng hay là nguội. Vì nếu điều chỉnh không chính xác nó còn tệ hơn khi chưa điều chỉnh.
Các cách để điều chỉnh khe hở xúp pắp
Phương pháp tổng quát
Đây được xem là một cách hiệu chỉnh khe hở xúp pắp dùng chung cho tất cả các máy có số xy lanh khác và khác nhau cả về cách bố trí.
Đầu tiên, làm cho các xúp pắp nạp của Xy lanh số 1 đóng lại bằng cách quay trục. Sau đó tiếp tục trục khuỷu đi một góc từ 90 đến 120 độ để làm cho Pis ton của xy lanh đó di chuyển đến gần vị trí của điểm chết trên
Thứ 2: Chọn căn lá có giá trị đúng với của nhà sản xuất ban đầu và tiến hành điều chỉnh khe hở của xúp pắp nạp và xúp pắp xã.
Thứ 3: Căn cứ vào chiều quay, số xylanh, số kỳ và thứ tự công tác của động cơ, điều chỉnh khe hở xupap của các xylanh còn lại.
Một ví dụ điển hình cho phương pháp này
Điều chỉnh khe hở xupap của động cơ sử dụng cơ cấu OHV, 4 xylanh, 4 kỳ, thứ tự công tác là 1 – 3 – 4 – 2. Khe hở xupap hút 0.15 mm và xupap thải 0.20 mm.
B1: Quay trục khuỷu theo chiều quay sao cho xúp pắp nạp của xylanh số 1 vừa đóng lại. Sau đó tiếp tục quay thêm một góc 90 độ.
B2: Nơi lỏng đai ốc hãm vít hiệu chỉnh ở đuôi cò mổ của xúp pắp nạp và xã.
B3: Đưa căn lá có bề dày 0.15 mm vào giữa đầu cò mổ và đuôi xúp pắp nạp. Vặn vít điều chỉnh sao cho khi kéo đẩy căn lá trong khe hở thì cảm thấy có lực cản nhẹ, xiết chặt đai ốc hãm.
B4: Tương tự như vậy, dùng căn lá có bề dày 0.20 mm điều chỉnh khe hở của xúp pắp
B5: Do đặc điểm của động cơ 4 kỳ, 4 xy lanh, chúng ta tiếp tục quay thêm một góc 720/4=180 độ, điều chỉnh khe hở của xúp pắp nạp và xã của xylanh số 3.
B6: Quay thêm một góc 180 độ, điều chỉnh khe hở các xúp pắp của xylanh số 4.
B7: Quay thêm một góc 180 độ, điều chỉnh khe hở các xúp pắp của xylanh số 2.
Cách thứ 2 là điều chỉnh khe hở xúp pắp dựa trên các pis ton song hành
Cách này thường được sử dụng cho các động cơ 4 xy lanh 4 kỳ, ví dụ pis ton số 1 song hành với pis ton số 4, 2 pis ton còn lại song hành với nhau.
Một trong những cách để tìm ra được các pis ton song hành đó là: Vẽ một đường tròn, sau đó chia thành các phần bằng nhau. Giả dụ có 4 pis on thì chia thành 4 phần. Tiếp theo đó là chọn chiều quay và căn cứ vào đó chúng ta xác định thứ tự công tác. Sau đó đối xứng qua tâm là sẽ biết được các pis ton song hành.
Cách số 3 đó là hiệu chỉnh khe hở của xúp pắp khi động cơ nóng
Đây cũng là một trong những cách điều chỉnh khe hở của động cơ khi khôn có số liệu kỹ thuật cụ thể.
B1: Điều chỉnh sơ bộ tất cả các xupap của động cơ theo hướng dẫn.
B2: Cho động cơ chạy ở chế độ không tải khoảng 5 phút để nhiệt độ đạt mức bình thường.
B3: Cho động cơ chạy ở chế độ cầm chừng.
B4: Khi động cơ đang nổ, nới lỏng đai ốc hãm và vặn vít điều chỉnh đi ra cho tới khi nghe tiếng gõ của xupap.
B5: Vặn vít điều chỉnh ngược lại từ từ cho tới khi tiếng gõ vừa mất đi, xiết chặt đai ốc hãm lại.
B6: Tương tự như điều chỉnh các xupap còn lại của động cơ.
Khi các xúp pắp đóng không kín, công suất động cơ sẽ yếu và hiệu suất động cơ giảm, khí cháy lọt qua kẽ hở của xúp pắp và bệ làm cho chúng bị cháy. Trường hợp đối với xúp pắp nạp, khí cháy đi ngược trở lại đường ống nạp làm giảm độ chân không trong đường ống và phát sinh hiện tượng nổ ngược trở lại đường ống nạp.
Trị số khe hở của xúp pắp sẽ do cách bố trí, vật liệu làm nên và phương pháp làm mát của động cơ quyết định. Thông thường cơ cấu OHC sẽ có khe hở xúp pắp nhỏ hơn OHV. Người ta sẽ tiến hành điều chỉnh xúp pắp khi các xúp pắp nạp và xã của một xy lanh đóng hoàn toàn. Thông thường, người ta sẽ tiến hành điều chỉnh khi pis ton của một xylanh ở điểm chết trên hoặc lên cận ĐCT ở cuối kỳ nén.
Những yêu cầu cần thiết khi điều chỉnh khe hở xúp pắp
4 yêu cầu tất yếu để có thể kiểm tra khe hở xúp pắp đó là:
+ Cần nắm được chiều quay của động cơ
+Biết cách xác định các điểm chết trên, điểm chết dưới
+ Xác định được đâu là xúp pắp nạp, đâu là xúp pắp xã
+ Nắm được cơ và vị trí điều chỉnh cơ cấu phân phối khí động cơ
- Đối với xúp pắp đặt, khe hở hiệu chỉnh nằm giữa con đội và đuôi của xúp pắp, nên vị trí điều chỉnh là con vít nằm trên con đội.
- Đối với cơ cấu OHV, khe hở hiệu chỉnh nằm ở giữa đuôi xúp pắp và còn mổ, vị trí của vít hiệu chỉnh là nằm ở đuôi cò mổ.
- Đối với động cơ sử dụng SOHC, khe hở hiệu chỉnh thường nằm ở giữa lưng cò mổ và lưng cam hoặc nằm ở giữa lưng cao và lưng con đội. Vị trí hiệu chỉnh thường nằm trên cò mổ hoặc đuôi con đội
- Đối với động cơ sử dụng DOHC, khe hở hiệu chỉnh nằm giữa lưng cam và đuôi con đội.
Bên cạnh đó còn có những điểm lưu ý khác như: Số kỳ và thứ tự công tác của động cơ, trị số khe hở, điều chỉnh động cơ khi nó đang nóng hay là nguội. Vì nếu điều chỉnh không chính xác nó còn tệ hơn khi chưa điều chỉnh.
Các cách để điều chỉnh khe hở xúp pắp
Phương pháp tổng quát
Đây được xem là một cách hiệu chỉnh khe hở xúp pắp dùng chung cho tất cả các máy có số xy lanh khác và khác nhau cả về cách bố trí.
Đầu tiên, làm cho các xúp pắp nạp của Xy lanh số 1 đóng lại bằng cách quay trục. Sau đó tiếp tục trục khuỷu đi một góc từ 90 đến 120 độ để làm cho Pis ton của xy lanh đó di chuyển đến gần vị trí của điểm chết trên
Thứ 2: Chọn căn lá có giá trị đúng với của nhà sản xuất ban đầu và tiến hành điều chỉnh khe hở của xúp pắp nạp và xúp pắp xã.
Thứ 3: Căn cứ vào chiều quay, số xylanh, số kỳ và thứ tự công tác của động cơ, điều chỉnh khe hở xupap của các xylanh còn lại.
Một ví dụ điển hình cho phương pháp này
Điều chỉnh khe hở xupap của động cơ sử dụng cơ cấu OHV, 4 xylanh, 4 kỳ, thứ tự công tác là 1 – 3 – 4 – 2. Khe hở xupap hút 0.15 mm và xupap thải 0.20 mm.
B1: Quay trục khuỷu theo chiều quay sao cho xúp pắp nạp của xylanh số 1 vừa đóng lại. Sau đó tiếp tục quay thêm một góc 90 độ.
B2: Nơi lỏng đai ốc hãm vít hiệu chỉnh ở đuôi cò mổ của xúp pắp nạp và xã.
B3: Đưa căn lá có bề dày 0.15 mm vào giữa đầu cò mổ và đuôi xúp pắp nạp. Vặn vít điều chỉnh sao cho khi kéo đẩy căn lá trong khe hở thì cảm thấy có lực cản nhẹ, xiết chặt đai ốc hãm.
B4: Tương tự như vậy, dùng căn lá có bề dày 0.20 mm điều chỉnh khe hở của xúp pắp
B5: Do đặc điểm của động cơ 4 kỳ, 4 xy lanh, chúng ta tiếp tục quay thêm một góc 720/4=180 độ, điều chỉnh khe hở của xúp pắp nạp và xã của xylanh số 3.
B6: Quay thêm một góc 180 độ, điều chỉnh khe hở các xúp pắp của xylanh số 4.
B7: Quay thêm một góc 180 độ, điều chỉnh khe hở các xúp pắp của xylanh số 2.
Cách thứ 2 là điều chỉnh khe hở xúp pắp dựa trên các pis ton song hành
Cách này thường được sử dụng cho các động cơ 4 xy lanh 4 kỳ, ví dụ pis ton số 1 song hành với pis ton số 4, 2 pis ton còn lại song hành với nhau.
Một trong những cách để tìm ra được các pis ton song hành đó là: Vẽ một đường tròn, sau đó chia thành các phần bằng nhau. Giả dụ có 4 pis on thì chia thành 4 phần. Tiếp theo đó là chọn chiều quay và căn cứ vào đó chúng ta xác định thứ tự công tác. Sau đó đối xứng qua tâm là sẽ biết được các pis ton song hành.
Cách số 3 đó là hiệu chỉnh khe hở của xúp pắp khi động cơ nóng
Đây cũng là một trong những cách điều chỉnh khe hở của động cơ khi khôn có số liệu kỹ thuật cụ thể.
B1: Điều chỉnh sơ bộ tất cả các xupap của động cơ theo hướng dẫn.
B2: Cho động cơ chạy ở chế độ không tải khoảng 5 phút để nhiệt độ đạt mức bình thường.
B3: Cho động cơ chạy ở chế độ cầm chừng.
B4: Khi động cơ đang nổ, nới lỏng đai ốc hãm và vặn vít điều chỉnh đi ra cho tới khi nghe tiếng gõ của xupap.
B5: Vặn vít điều chỉnh ngược lại từ từ cho tới khi tiếng gõ vừa mất đi, xiết chặt đai ốc hãm lại.
B6: Tương tự như điều chỉnh các xupap còn lại của động cơ.
Khi các xúp pắp đóng không kín, công suất động cơ sẽ yếu và hiệu suất động cơ giảm, khí cháy lọt qua kẽ hở của xúp pắp và bệ làm cho chúng bị cháy. Trường hợp đối với xúp pắp nạp, khí cháy đi ngược trở lại đường ống nạp làm giảm độ chân không trong đường ống và phát sinh hiện tượng nổ ngược trở lại đường ống nạp.
