III/ THỐNG ĐÁNH LỬA TRANSISTOR
1 CẤU TẠO
Hệ thống đánh lửa transistor được sử dụng để thay thế hệ thống đánh lửa dùng vít lửa. Nó bao gồm:
- Bộ tạo tín hiệu được bố trí bên trong delco, dùng để thay thế cam ngắt điện trong hệ thống đánh lửa dùng vít lửa. Nó bao gồm một khung từ, trên đó có bố trí nam châm vĩnh cửu, một cuộn dây cảm biến và một rotor tín hiệu có số răng bằng với số xy lanh động cơ. Cảm biến được sử dụng có thể là cảm biến từ hoặc cảm biến Hall.
- Bộ đánh lửa (Igniter) có thể bố trí bên trong hoặc bên ngồi delco. Nó dùng để thay thế vít lửa. Các transistor được sử dụng để điều khiển dòng sơ cấp đi qua cuộn sơ cấp của bô bin.
Từ thông của nam châm vĩnh cửu chạy qua các răng của rotor và đi qua cuộn dây cảm
biến. Khi vị trí rotor thay đổi, khe hở từ cũng thay đổi làm cho từ thông đi qua cuộn
dây thay đổi, làm phát sinh một sức điện động xoay chiều. Bộ đánh lửa gồm bộ dò tín hiệu từ cảm biến, bộ khuyếch đại tín hiệu và transistor. Bộ điều khiển góc ngậm để hiệu chỉnh tín hiệu sơ cấp tùy theo tốc độ của động cơ. Mạch giới hạn dòng dùng để điều khiển dòng sơ cấp lớn nhất.
2/NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG
Khi contact máy on, điện áp tại điểm P khoảng 0,6 vôn và transistor ở trạng thái đóng, không có dòng điện chạy qua cuộn sơ cấp của bô bin.
Khi động cơ hoạt động, rotor chuyển động làm phát sinh ra điện áp xoay chiều trong cuộn dây cảm biến. Nếu điện áp cuộn dây sinh ra là dương thì điện áp tại điểm Q sẽ gia tăng, làm cho transistor mở.Khi transistor mở, có dòng điện từ contact máy đi qua cuộn sơ cấp của bô bin và qua transistor về mát.
Khi điện áp xoay chiều sinh ra trong cuộn dây cảm biến âm, làm cho điện áp tại điểm Q giảm và transistor đóng. Khi transistor đóng, dòng sơ cấp mất đột ngột tạo ra điện áp cao trong cuộn thứ cấp. Điện áp thứ cấp được dẫn đến nắp delco và được rotor phân phối đến các bu gi.
HỆ THỐNG ĐÁNH LỬA TRANSISTOR
BƯỚC 1: Kiểm tra tia lửa điện cao áp:
Để dây cao áp từ bô bin cách mát một khoảng 13mm.
Khởi động và quan sát tia lửa điện.
Nếu không có hoặc yếu -> Bước 2.
BƯỚC 2: Kiểm tra dây cao áp trung tâm.
Điện trở dây cao áp phải bé hơn 25KΩ.
Nếu không đúng thay tồn bộ dây cao áp.
BƯỚC 3: Kiểm tra điện nguồn cung cấp cho bô bin và Igniter.
Xoay contact máy On.
Kiểm tra điện áp tại cực + bô bin: Khoảng 12 vôn.
Kiểm tra điện áp tại cực B của igniter: Khoảng 12 vôn.
Nếu không có, kiểm tra cầu chì, đường dây, contact…
BƯỚC 4: Kiểm tra bô bin.
Kiểm tra điện trở cuộn sơ cấp: 1,2 – 1,6Ω.
Kiểm tra điện trở cuộn thứ: 10,2 – 13,8KΩ
Nếu điện trở không đúng -> Thay mới bô bin.
BƯỚC 5: kiểm tra điện trở cuộn dây cảm biến
Điện trở cuộn dây cảm biến khoảng 140 - 160Ω. Điện trở của cuộn dây cảm biến thay đổi tuỳ theo hãng xe.
Nếu không đúng -> Thay mới.
BƯỚC 6: Kiểm tra khe hở từ.
Dùng căn lá kiểm tra khe hở từ: 0,2 – 0,4mm. Điều chỉnh lại nếu cần thiết.
Nếu vẫn không có tia lửa điện cao áp ->Thay mới igniter
KIỂM TRA CHI TIẾT
1. Kiểm tra dây cao áp.
Điện trở một dây cao áp không quá 25 KΩ
2. Kiểm tra tình trạng của bu gi.
Nếu không bình thường -> Thay mới bu gi đúng loại.
Kiểm tra điện trở của các bu gi trên động cơ: Lớn hơn 10MΩ.
Nếu điện trở bé hơn 10MΩ -> Làm sạch bu gi và kiểm tra lại.
Điều chỉnh khe hở bu gi: 1,1 mm. Đối với bu gi có điện cực bằng platin -> Không hiệu chỉnh.
Xiết chặt bu gi với một mô men là 180 kg.cm
3. Kiểm tra bô bin.
Kiểm tra điện trở của cuộn sơ cấp: 1,2 – 1,6Ω
Kiểm tra điện trở cuộn thứ cấp:10,2 – 13,8 KΩ
4. Kiểm tra và điều chỉnh khe hở từ:
Khe hở từ nắm trong khoảng 0,2 – 0,4mm. Điều chỉnh lại khe hở nếu cần thiết.
5. Kiểm tra điện trở của cuộn dây cảm biến.
Điện trở cuộn dây: Toyoya R = 140 - 180
Honda R = 650 - 850
6. Kiểm tra bộ đánh lửa sớm chân không.
Tháo ống chân không tại bộ đánh lửa sớm chân không.
Cung cấp chân không đến các màng của bộ đánh lửa sớm chân không.
Kiểm tra sự dịch chuyển của mâm lửa.
7. Kiểm tra sự hoạt động của bộ đánh lửa sớm li tâm.
Xoay rotor theo ngược chiều kim đồng hồ.
Buông tay và rotor phải trã nhanh về vị trí ban đầu.
Sửa chữa hoặc thay mới chúng nếu thấy cần thiết.
8. Kiểm tra tia lửa điện.
Để kiểm tra bô bin và igniter, thực hiện như sau:
Cấp nguồn 12 vôn cho bô bin và igniter.
Để dây cao áp cách mát khoảng 13mm.
Dùng pin khô 1,5 vôn: Cực âm của pin nối với cực (-) của igniter và cực dương của pin được quẹt
vào cực (+) của igniter.
Nếu có tia lửa điện cao áp -> Bô bin và igniter còn tốt.
9. Kiểm tra Igniter.
Igniter có thể được kiểm tra như sau:
Khi đấu pin khô 1,5v vào Igniter như hình vẽ thì bóng đèn sáng.
Khi ngắt nguồn 1,5v thì đèn sẽ tắt.
Nếu kiểm tra thấy cả hai trường hợp trên đều đúng thì Igniter còn tốt.