1. Mô tả
Píttông tạo thành phần dưới cùng của buồng đốt. Để píttông dịch chuyển được, phải có khe hở giữa píttông và thành xy-lanh.
Kết cấu của nó được thiết kế để duy trì khe hở hợp lí khi píttông bị giãn nở ở nhiệt độ cao trong kỳ nổ.
Vì phần vấu (chốt) của pittông dày hơn nên nó dễ bị tác động bởi giãn nở vì nhiệt. Vì thế, píttông được chế tạo có dạng hơi ô-van , với đường kính theo hướng chốt píttông (A) nhỏ hơn đường kính theo hướng vuông góc (B), sao cho khi giãn nở theo hướng (A) thì píttông trở thành tròn.
Đầu pittông chịu nhiệt độ cao trong kỳ nổ và nó không được làm mát trực tiếp bởi nước làm mát và không khí. Vì thế đầu píttông có nhiệt độ cao hơn phần thân pittông. Tính đến giãn nở vì nhiệt, pittông được chế tạo hơi côn về phía đầu.
LƯU Ý:
Đo đường kính píttông ở vị trí đã chỉ dẫn trong sách Hướng dẫn sửa chữa.
Chú ý là số đo đường kính tại vị trí chỉ dẫn không phải là đường kính cực đại.
Vì lý do đó, ghi nhớ rằng khe dầu tiêu chuẩn của píttông theo sách Hướng dẫn sửa chữa không phải là khe hở thực giữa xy-lanh và píttông.
2. Lực ép ngang
Khi áp lực trong kỳ nén hoặc kỳ nổ tác động lên píttông, một phần của lực này tác động lên phần váy píttông, làm cho nó tỳ lên thành xy-lanh. Lực này được gọi là lực ép ngang.
Lực ép ngang có hai loại: Lực ngang chính và lực ngang phụ.
Lực ngang chính xuất hiện trong kỳ nổ, còn lực ép ngang phụ xuất hiện trong kỳ nén.
3. Tiếng gõ píttông (gõ cạnh)
Tiếng gõ píttông là tiếng động phát ra khi pittông đập vào thành xy-lanh. Tiếng gõ này cũng được gọi là “gõ cạnh”.
Tiếng gõ píttông xuất hiện khi hướng của lực ép ngang chuyển từ kỳ nén sang kỳ nổ. Tiếng gõ píttông chịu ảnh hưởng của khe hở píttông. Khe hở píttông càng lớn, tiếng gõ càng mạnh. Trong một số động cơ, đường tâm của píttông và đường tâm của chốt pittông lệch nhau một khoảng nhỏ để làm giảm tiếng gõ píttông.
Trong động cơ có píttông lệch tâm, hướng lực ngang của pittông thay đổi từ hướng lực ngang chính sang hướng lực ngang phụ vào gần cuối kỳ nén. Nhờ thế, tiếng gõ píttông giảm xuống, vì rằng hướng lực ngang của pittông đã thay đổi trước khi pittông nhận áp lực nổ.
5. Kích thước píttông
Khi píttông và xy-lanh bị mòn quá giới hạn cho phép, cần phải thay thân máy hoặc pittông, hoặc doa lại thân máy hoặc áo xy-lanh để sử dụng với pittông cỡ lớn hơn. Píttông và chốt píttông thường được cung cấp đồng bộ.
Cỡ pittông tiêu chuẩn, chỉ rõ đường kính pittông.
Pittông phải được lắp theo đúng hướng.
Hướng lắp được ghi trên đầu pittông.
Phía có đánh dấu là phía trước.
Vị trí chính xác của chỗ đánh dấu thay đổi theo từng kiểu động cơ.
(1) Píttông cỡ tiêu chuẩn
Khi lắp động cơ, mỗi píttông cỡ tiêu chuẩn được được chọn cho mỗi cỡ xy-lanh nhằm đạt được khe hở chính xác.
Khi cỡ tăng lên một số, đường kính píttông tăng thêm, tính theo đơn vị 0,01 mm.
Gần đây, các động cơ chỉ có một cỡ xy-lanh và một cỡ pittông.
(2) Pittông lên cốt
Kích thước của píttông lên cốt phụ thuộc vào mức độ mài mòn của xy-lanh.
Thông thường chỉ có cỡ pittông lớn 0.50 là được cung cấp theo phụ tùng.
Trị số 0.50 trong píttông lên cốt có nghĩa là nó lớn hơn kích thước tiêu chuẩn 0,50 mm.
Ngoài cỡ lớn nói trên, có những động cơ còn đòi hỏi các cỡ lớn 0.75 và 1.00.
Đối với một số động cơ, pittông cỡ lớn không có trong cung cấp phụ tùng.
(3)Vân trên phần váy píttông
Phần váy của píttông được làm vân để tăng đặc tính bôi trơn.
Vân trên phần đuôi của píttông không phải là gia công tinh kém chất lượng. Một số động cơ phần vân này được phủ nhựa tổng hợp để giảm ma sát.
Píttông tạo thành phần dưới cùng của buồng đốt. Để píttông dịch chuyển được, phải có khe hở giữa píttông và thành xy-lanh.
Kết cấu của nó được thiết kế để duy trì khe hở hợp lí khi píttông bị giãn nở ở nhiệt độ cao trong kỳ nổ.
LƯU Ý:
Đo đường kính píttông ở vị trí đã chỉ dẫn trong sách Hướng dẫn sửa chữa.
Vì lý do đó, ghi nhớ rằng khe dầu tiêu chuẩn của píttông theo sách Hướng dẫn sửa chữa không phải là khe hở thực giữa xy-lanh và píttông.
2. Lực ép ngang
Khi áp lực trong kỳ nén hoặc kỳ nổ tác động lên píttông, một phần của lực này tác động lên phần váy píttông, làm cho nó tỳ lên thành xy-lanh. Lực này được gọi là lực ép ngang.
Lực ép ngang có hai loại: Lực ngang chính và lực ngang phụ.
Lực ngang chính xuất hiện trong kỳ nổ, còn lực ép ngang phụ xuất hiện trong kỳ nén.
3. Tiếng gõ píttông (gõ cạnh)
Tiếng gõ píttông là tiếng động phát ra khi pittông đập vào thành xy-lanh. Tiếng gõ này cũng được gọi là “gõ cạnh”.
[FLASH]http://www.oto-hui.com/hinhanh/pittong.swf[/FLASH]
4. Tác dụng của khoảng lệch tâm trong píttông
Trong động cơ có píttông lệch tâm, hướng lực ngang của pittông thay đổi từ hướng lực ngang chính sang hướng lực ngang phụ vào gần cuối kỳ nén. Nhờ thế, tiếng gõ píttông giảm xuống, vì rằng hướng lực ngang của pittông đã thay đổi trước khi pittông nhận áp lực nổ.
5. Kích thước píttông
Khi píttông và xy-lanh bị mòn quá giới hạn cho phép, cần phải thay thân máy hoặc pittông, hoặc doa lại thân máy hoặc áo xy-lanh để sử dụng với pittông cỡ lớn hơn. Píttông và chốt píttông thường được cung cấp đồng bộ.
(1) Píttông cỡ tiêu chuẩn
Khi lắp động cơ, mỗi píttông cỡ tiêu chuẩn được được chọn cho mỗi cỡ xy-lanh nhằm đạt được khe hở chính xác.
Khi cỡ tăng lên một số, đường kính píttông tăng thêm, tính theo đơn vị 0,01 mm.
Gần đây, các động cơ chỉ có một cỡ xy-lanh và một cỡ pittông.
(2) Pittông lên cốt
Kích thước của píttông lên cốt phụ thuộc vào mức độ mài mòn của xy-lanh.
Thông thường chỉ có cỡ pittông lớn 0.50 là được cung cấp theo phụ tùng.
Trị số 0.50 trong píttông lên cốt có nghĩa là nó lớn hơn kích thước tiêu chuẩn 0,50 mm.
Ngoài cỡ lớn nói trên, có những động cơ còn đòi hỏi các cỡ lớn 0.75 và 1.00.
Đối với một số động cơ, pittông cỡ lớn không có trong cung cấp phụ tùng.
(3)Vân trên phần váy píttông
Phần váy của píttông được làm vân để tăng đặc tính bôi trơn.
Vân trên phần đuôi của píttông không phải là gia công tinh kém chất lượng. Một số động cơ phần vân này được phủ nhựa tổng hợp để giảm ma sát.
