CÁC HƯ HỎNG THÔNG THƯỜNG Ở GẦM Ô TÔ
1- Nếu xe của bạn xuất hiện những dấu hiệu sau:
- Máy hoạt động không ổn định hoặc có tiếng kêu lạ
- Động cơ giảm hẳn công suất, sức ì lớn
- Gầm xe rò rỉ nước
- Hệ thống xả khí kêu bất thường
- Lốp xe rít mạnh khi dừng hoặc đỗ xe
- Xe lệch về một bên dù đang đi trên đường bằng phẳng
- Phanh nhẹ, mất hiệu quả
- Nhiệt độ của nước làm mát động cơ cao hơn bình thường
Bạn hãy kiểm tra và sửa chữa ngay. Tuy nhiên, trước khi sửa chữa tại gara, bạn có thể kiểm tra mức độ hư hỏng bằng kinh nghiệm:
- Để xe vẫn nổ máy, bạn có thể quan sát màu khí xả. Nếu khí xả có mầu đen hoặc trắng đều không tốt. Khí xả mầu đen là do hỗn hợp khí quá đậm hoặc dầu bôi trơn lọt lên buồng cháy. Khí xả mầu trắng là do xăng có lẫn nước hoặc đệm nắp máy bị cháy.
- Bạn có thể xem màu sắc của chân nến điện: Nếu chân nến điện có màu đen hoặc màu sang đều không tốt. Vì hiện tượng sục dầu lên buồng cháy hoặc bỏ lửa đều làm chân nến điện có màu đen: còn màu sang là do chân nến điện bị cháy vì động cơ làm việc quá nóng.
2- Một số hư hỏng thông thường và cách khắc phục
a. Tay lái nặng
Nguyên nhân:
- Xếp hàng quá nhiều về phía trước
- Lốp non
- Thiếu dầu trợ lực tay lái
Cách khắc phục:
- Điều chỉnh lại cách xếp hang
- Bơm lốp đủ áp suất quy định
- Bổ sung đủ dầu cho trợ lực tay lái
b. Tay lái khó trở về vị trí thẳng (cân bằng)
Nguyên nhân:
- Thiếu dầu bơi trơn ở các khớp nối của hệ thống lái
- Bạc lái xiết quá chặt
- Vít vô tân (bánh răng vít và thanh răng) chỉnh không đúng
- Góc đặt bánh xe không đúng
Cách khắc phục:
- Tra dầu mỡ vào các khớp nối
- Nới lỏng bạc lái cho chuẩn (chú ý nếu lỏng quá sẽ bị dơ)
- Chỉnh lại vít vô tân (thanh răng và vít răng)
- Chỉnh lại góc đặt bánh xe
c. Tay lái bị rung
Nguyên nhân:
- Đai ốc bắt chặt bánh xe bị lỏng
- Các khớp nối của hệ thống bánh lái chưa chặt
- Mòn bạc trụ lái
- Mòn bạc thanh rằng thước lái
- Giàn cân bằng lái bị cong hay cao su phần cân bằng bị thoái hoá
- Bánh xe không cân bằng
- Do lốp bị vặn hay lốp chửa
- Lốp non hoặc các lốp bơm căng không đều
- Lốp mòn không đều
- Khi lọt vào đường dầu của hệ thống trợ lực lái
Cách khắc phục :
- Xiết chặt các đai ốc
- Xiết chặt lại các khớp nối
- Thay, tiện lại bạc mới
- Chỉnh lại bạc tỳ thước lái
- Thay bạc tròn hay căn lại cho khe hở hợp lý
- Cân bằng lại các bánh xe
- Thay thế cao su phần cân bằng, kiểm tra lốp hoặc bơm lại lốp
- Bơm lốp đủ áp suất quy định
- Thay lốp
- Xả khí trong hệ thống trợ lực lái
d. Tay lái nhao (sang trái hoặc sang phải)
Nguyên nhân:
- Ap suất lốp không đều
- Cao su tay lái bị thoái hoá
- Góc đặt vô lăng không đúng
- Độ chụm bánh và song hành bánh xe sai
- Bị dơ táo lái
- Rôtuyn lái hỏng do làm việc lâu ngày
Cách khắc phục:
- Bơm lốp đúng áp suất quy định
- Thay thế cao su tay lái
- Chỉnh lại góc đặt vô lăng, độ chụm và độ song hành bánh xe.
- Thay thế táo lái
- Thay thế rôtuyn
e. Phanh không ăn
Nguyên nhân:
- Hành trình của bàn phanh không đúng
- Đường dầu hoặc khí của hệ thống phanh bị rò rỉ
- Piston bánh trước bị bó thường ở phanh đĩa
- Bầu trợ lực hơi và phớt giữa tổng trên bị hỏng
- Cúp pen phanh bị hỏng
- Dây phanh tay bị đứt hoặc bị bó
- Má phanh quá mòn
Cách khắc phục:
- Chỉnh lại hành trình bàn đạp phanh
- Xiết chặt lại các đầu khớp nối, thay thế các đệm
- Xả khí lẫn trong dầu phanh
- Tháo ra lấy giấy ráp mịn và dầu đánh lại
- Thay thế bầu trợ lực và phớt giữa tổng trên
- Thay cúp ben, dây phanh, má phanh mới
f. Bó phanh
Nguyên nhân:
- Hành trình của bàn phanh không đúng
- Phanh tay điều chỉnh sai
- Lò xo kéo hoặc lò so hồi vị má phanh bị hỏng
- Xy lanh bánh xe bị kẹt
- Xy lanh phanh chính bị hỏng
- Khi bị nước ngập do khớp nối tang trống phanh tay bị sét gỉ dẫn đến bó phanh
- Ăc phanh bị bó do khô dầu hay nước vào
Cách khắc phục:
- Điều chỉnh lại hành trình bàn phanh
- Điều chỉnh lại phanh tay
- Thay lò xo kéo ở cơ cấu phanh
- Thay thế xi lanh bánh xe
- Thay thế xi lanh bánh chính
- Tháo khớp nối và bảo dưỡng bằng cách đánh rỉ sét phần khớp tang trống
- Đánh sạch và cho thêm mỡ
j. Phanh bị ăn lệch một bên
Nguyên nhân:
- Cúp ben dưới xi lanh chia bị hỏng
- Ap suât hơi lốp không đủ hoặc áp xuất hơi lốp ở các bánh xe không đều
- Xếp hang lệch một bên
- Lốp mòn không đều
- Tang trống phanh bị méo
- Má phanh bị dính dầu
Cách khắc phục:
- Thay thế cúp ben
- Bơm lốp đúng áp suất quy định
- Xếp lại hàng trên xe
- Thay lốp mới nếu cần thiết
- Sửa chữa lại tang trống phanh
- Làm sạch ở má phanh
g. Ap suất của khí nén không đủ
Nguyên nhân:
- Đường dẫn khí nén bị hở
- Dây đai bơm khí nén bị chùng
Cách khắc phục:
- Xiết chặt lại các đầu nối của đường ống
- Điều chỉnh lại độ căng của dây đai
1- Nếu xe của bạn xuất hiện những dấu hiệu sau:
- Máy hoạt động không ổn định hoặc có tiếng kêu lạ
- Động cơ giảm hẳn công suất, sức ì lớn
- Gầm xe rò rỉ nước
- Hệ thống xả khí kêu bất thường
- Lốp xe rít mạnh khi dừng hoặc đỗ xe
- Xe lệch về một bên dù đang đi trên đường bằng phẳng
- Phanh nhẹ, mất hiệu quả
- Nhiệt độ của nước làm mát động cơ cao hơn bình thường
Bạn hãy kiểm tra và sửa chữa ngay. Tuy nhiên, trước khi sửa chữa tại gara, bạn có thể kiểm tra mức độ hư hỏng bằng kinh nghiệm:
- Để xe vẫn nổ máy, bạn có thể quan sát màu khí xả. Nếu khí xả có mầu đen hoặc trắng đều không tốt. Khí xả mầu đen là do hỗn hợp khí quá đậm hoặc dầu bôi trơn lọt lên buồng cháy. Khí xả mầu trắng là do xăng có lẫn nước hoặc đệm nắp máy bị cháy.
- Bạn có thể xem màu sắc của chân nến điện: Nếu chân nến điện có màu đen hoặc màu sang đều không tốt. Vì hiện tượng sục dầu lên buồng cháy hoặc bỏ lửa đều làm chân nến điện có màu đen: còn màu sang là do chân nến điện bị cháy vì động cơ làm việc quá nóng.
2- Một số hư hỏng thông thường và cách khắc phục
a. Tay lái nặng
Nguyên nhân:
- Xếp hàng quá nhiều về phía trước
- Lốp non
- Thiếu dầu trợ lực tay lái
Cách khắc phục:
- Điều chỉnh lại cách xếp hang
- Bơm lốp đủ áp suất quy định
- Bổ sung đủ dầu cho trợ lực tay lái
b. Tay lái khó trở về vị trí thẳng (cân bằng)
Nguyên nhân:
- Thiếu dầu bơi trơn ở các khớp nối của hệ thống lái
- Bạc lái xiết quá chặt
- Vít vô tân (bánh răng vít và thanh răng) chỉnh không đúng
- Góc đặt bánh xe không đúng
Cách khắc phục:
- Tra dầu mỡ vào các khớp nối
- Nới lỏng bạc lái cho chuẩn (chú ý nếu lỏng quá sẽ bị dơ)
- Chỉnh lại vít vô tân (thanh răng và vít răng)
- Chỉnh lại góc đặt bánh xe
c. Tay lái bị rung
Nguyên nhân:
- Đai ốc bắt chặt bánh xe bị lỏng
- Các khớp nối của hệ thống bánh lái chưa chặt
- Mòn bạc trụ lái
- Mòn bạc thanh rằng thước lái
- Giàn cân bằng lái bị cong hay cao su phần cân bằng bị thoái hoá
- Bánh xe không cân bằng
- Do lốp bị vặn hay lốp chửa
- Lốp non hoặc các lốp bơm căng không đều
- Lốp mòn không đều
- Khi lọt vào đường dầu của hệ thống trợ lực lái
Cách khắc phục :
- Xiết chặt các đai ốc
- Xiết chặt lại các khớp nối
- Thay, tiện lại bạc mới
- Chỉnh lại bạc tỳ thước lái
- Thay bạc tròn hay căn lại cho khe hở hợp lý
- Cân bằng lại các bánh xe
- Thay thế cao su phần cân bằng, kiểm tra lốp hoặc bơm lại lốp
- Bơm lốp đủ áp suất quy định
- Thay lốp
- Xả khí trong hệ thống trợ lực lái
d. Tay lái nhao (sang trái hoặc sang phải)
Nguyên nhân:
- Ap suất lốp không đều
- Cao su tay lái bị thoái hoá
- Góc đặt vô lăng không đúng
- Độ chụm bánh và song hành bánh xe sai
- Bị dơ táo lái
- Rôtuyn lái hỏng do làm việc lâu ngày
Cách khắc phục:
- Bơm lốp đúng áp suất quy định
- Thay thế cao su tay lái
- Chỉnh lại góc đặt vô lăng, độ chụm và độ song hành bánh xe.
- Thay thế táo lái
- Thay thế rôtuyn
e. Phanh không ăn
Nguyên nhân:
- Hành trình của bàn phanh không đúng
- Đường dầu hoặc khí của hệ thống phanh bị rò rỉ
- Piston bánh trước bị bó thường ở phanh đĩa
- Bầu trợ lực hơi và phớt giữa tổng trên bị hỏng
- Cúp pen phanh bị hỏng
- Dây phanh tay bị đứt hoặc bị bó
- Má phanh quá mòn
Cách khắc phục:
- Chỉnh lại hành trình bàn đạp phanh
- Xiết chặt lại các đầu khớp nối, thay thế các đệm
- Xả khí lẫn trong dầu phanh
- Tháo ra lấy giấy ráp mịn và dầu đánh lại
- Thay thế bầu trợ lực và phớt giữa tổng trên
- Thay cúp ben, dây phanh, má phanh mới
f. Bó phanh
Nguyên nhân:
- Hành trình của bàn phanh không đúng
- Phanh tay điều chỉnh sai
- Lò xo kéo hoặc lò so hồi vị má phanh bị hỏng
- Xy lanh bánh xe bị kẹt
- Xy lanh phanh chính bị hỏng
- Khi bị nước ngập do khớp nối tang trống phanh tay bị sét gỉ dẫn đến bó phanh
- Ăc phanh bị bó do khô dầu hay nước vào
Cách khắc phục:
- Điều chỉnh lại hành trình bàn phanh
- Điều chỉnh lại phanh tay
- Thay lò xo kéo ở cơ cấu phanh
- Thay thế xi lanh bánh xe
- Thay thế xi lanh bánh chính
- Tháo khớp nối và bảo dưỡng bằng cách đánh rỉ sét phần khớp tang trống
- Đánh sạch và cho thêm mỡ
j. Phanh bị ăn lệch một bên
Nguyên nhân:
- Cúp ben dưới xi lanh chia bị hỏng
- Ap suât hơi lốp không đủ hoặc áp xuất hơi lốp ở các bánh xe không đều
- Xếp hang lệch một bên
- Lốp mòn không đều
- Tang trống phanh bị méo
- Má phanh bị dính dầu
Cách khắc phục:
- Thay thế cúp ben
- Bơm lốp đúng áp suất quy định
- Xếp lại hàng trên xe
- Thay lốp mới nếu cần thiết
- Sửa chữa lại tang trống phanh
- Làm sạch ở má phanh
g. Ap suất của khí nén không đủ
Nguyên nhân:
- Đường dẫn khí nén bị hở
- Dây đai bơm khí nén bị chùng
Cách khắc phục:
- Xiết chặt lại các đầu nối của đường ống
- Điều chỉnh lại độ căng của dây đai
Nguồn: Cẩm nang dành cho người điều khiển xe ô tô (NXB Giao thông vận tải)